GPVO - Ngày 3.12.2013 đã trở thành một thời khắc ân sủng của cộng đoàn giáo xứ Hoà Ninh (Quảng Bình), khi mừng ngày lễ Bổn mạng và kỷ niệm 150 năm thành lập giáo xứ. Nhân sự kiện trọng đại này, Đức Thánh Cha Phanxicô đã rộng ban cho giáo xứ đặc ân được mở Năm Thánh, với sắc lệnh của toà ân giải tối cao ký ngày 8.11.2013. Thánh lễ trọng thể do Đức Giám mục Phaolô Nguyễn Thái Hợp chủ sự, cùng với hầu hết quý cha đang phục vụ tại Quảng Bình, đông đảo quý chủng sinh, nam nữ tu sỹ và bà con giáo dân trong và ngoài giáo xứ đến tham dự.
Làng Đoàn - Hoà Ninh, 150 năm hồng ân
Hoà Ninh nằm trên lưu vực giữa nguồn Son và nguồn Nậy, nơi chứng kiến những đợt sóng lũ cuồn cuộn đổ dồn về dòng Gianh. Dòng sông Gianh lịch sử chính là đây, nơi chở nặng ký ức một thời phân tranh Trịnh - Nguyễn. Và cũng chính nơi đây, ghi dấu hạt giống Đức tin được nảy mầm trên mảnh đất Bố Chính - Quảng Bình, gắn liền với tên tuổi của nhà truyền giáo vĩ đại Đắc Lộ (Alexandre de Rhodes).
Lễ Phục Sinh năm 1629, tại cửa Gianh, cha Đắc Lộ đã rửa tội cho 25 người, trong đó có một người con của giáo xứ Hoà Ninh có tên thánh là Phanxicô Xaviê. Từ 25 hạt giống đầu tiên này, Tin mừng không ngừng được sinh trưởng và lan toả, để rồi không lâu sau đó, những người tin đạo Chúa được tăng số rất nhanh nơi mảnh đất Quảng Bình. Đến cuối thế kỳ XVII, đầu thế kỷ XVIII, nơi đây đã hình thành được 4 giáo xứ là: Lũ Đăng (Nhân Thọ), Đan Sa, Nội Hà (Cồn Nâm) và Làng Ngang (Vĩnh Phước). Riêng tại giáo xứ Làng Ngang, giáo họ Làng Đoàn dường như cũng được hình thành cùng thời với giáo xứ và không ngừng phát triển. Và ngày ấy, ông “Phanxicô Xaviê” nói trên đây được cha Đắc Lộ đặt làm trùm trưởng giáo họ, để giúp củng cố phát triển Đạo Chúa và xây dựng Giáo họ Làng Đoàn này. Cũng chính ông đã cùng với bà con dựng lên ngôi nhà thờ đầu tiên vào khoảng năm 1645,với tước hiệu thánh Phanxicô Xaviê như một nguyện ước đơn thành cho công cuộc truyền giáo nơi đây, đồng thời cũng muốn ghi nhớ là nhà thờ do ông trùm trưởng Phanxicô Xaviê làm. Dẫu đã rất nhiều lần các nhà thờ thay đi đổi lại, do thời gian, do thời cuộc, nhất là bách hại đạo, nhưng tước hiệu ý nghĩa ấy vẫn không thay đổi, như một nghĩa cử ghi nhớ công ơn ông trùm trưởng Phanxicô Xaviê.
Giáo họ Làng Đoàn không ngừng phát triển và ngày 23.12.1864 đã ghi dấu mốc son đặc biệt , Đức Giám mục Gauthier Ngô Gia Hậu sau những năm tháng tị nạn ở Hồng Kông về ở Bố Chính (Hướng Phương) đã ban sắc thành lập giáo xứ Làng Đoàn bao gồm làng Hoà Ninh (năm 1924, tách thêm họ Xóm Đồng), làng Vĩnh Lộc (Vĩnh Tân ngày nay), làng Minh Lệ và làng Diên Trường (năm 2006 cùng với họ Chay của Cồn Nâm lập thành xứ Diên Trường). Đây là giáo xứ thứ 6 được thành lập trong giáo hạt Bình Chính. Có lẽ, Làng Đoàn về sau được gọi là Hoà Ninh, theo tên của họ trị sở (sử liệu không ghi chép).
Mảnh đất văn vật này, đã sản sinh cho Giáo hội nhiều người con người ưu tú; như cha chính Khẩn, cha chính Cư mà cộng đoàn Vinh tại miền Nam mãi luôn ghi nhớ; giáo sư, nhà lịch sử là linh muc Fx Nguyễn Phương dạy sử tại Đại học Huế; và nhiều linh mục là giáo sư tại Tiểu Chủng viện và Đại Chủng viện Xã Đoài, Đại Chủng Viện Huế... như cha Lệ, cha Hanh, cha Liệu, cha Khởi, cha Huynh (tiến sỹ triết học tại Đại học Sorbon).... Với gần 60 linh mục và rất đông các tu sỹ nam nữ, Hoà Ninh đã điểm tô cho cho vườn hoa Giáo hội nhiều cánh hoa khoe sắc.
Trong ngôi thánh đường rộng rãi khang trang được khánh thành và cung hiến ngày 27.6.2007, sau 8 năm xây dựng để thay thế cho nhà thờ (được xây từ 1922) bị thiêu rụi sau sự cố hoả hoạn ngày 4.7.1997, hôm nay, mọi con cái giáo xứ Hoà Ninh tề tựu dâng lời tạ ơn Thiên Chúa vì 150 năm hồng ân vừa qua, đồng thời thắp lên nén hương lòng tưởng nhớ và tri ân các bậc tiền nhân bao thế hệ đã dày công gây dựng và vun xới cho cây đức tin không ngừng được tốt tươi và trổ sinh bông trái.
Thánh lễ tạ ơn, mốc son ghi dấu thời khắc ân sủng
Thánh lễ Quan thầy kính thánh Phanxicô Xaviê và mừng kỷ niệm 150 thành lập giáo xứ hôm nay, cũng là thánh lễ khai mạc Năm Thánh tại giáo xứ Hoà Ninh. Chia sẻ với cộng đoàn hiện diện trong ngày lễ ý nghĩa này, Đức Cha Phaolô đã nhắc lại những truyền thống vẻ vang, phong phú mà các bậc tiền nhân Hoà Ninh đã viết lên. Dịp kỷ niệm này, không chỉ là lời tạ ơn thẳm sâu dâng lên Thiên Chúa, dâng lên các bậc tiền nhân, mà còn thêm một lần để các thế hệ con cháu Hoà Ninh ghi nhớ truyền thống và tiếp tục làm thăng hoa những truyền thống ấy. Khẩu hiệu "Tri ân quá khứ, chấn hưng hiện tại, vững bước tương lai" đặt ngay trước mặt tiền nhà thờ trong dịp lễ kỷ niệm như một minh chứng mạnh mẽ và cụ thể của tinh thần ấy. Đó là ý hướng làm sao để thể hiện được tính chất "Hoà Ninh" như ý nghĩa vẹn nguyên của nó:
"Hoà Ninh là đất bằng yên; Trên hoà dưới thuận thiên niên thọ trường". Đó là khát vọng là ước mong, bao hàm cả những nỗ lực cố gắng, để là “hoà ninh” với đất trời, với con người và vạn vật. Chính tên gọi Làng Đoàn tiền thân cũng mặc một ý nghĩa sâu xa: Đoàn kết, hiệp nhất, yêu thương và liên đới. Như thế, là người con Hoà Ninh phải mang nơi mình những khát vọng đậm chất nhân văn chất chứa nơi tên gọi mà cha ông đã tinh tế đặt nên, và gắng sức biểu tỏ khát vọng ấy trong cuộc sống dù ở nơi đâu, trong hoàn cảnh nào.
Nhìn lại lịch sử vẻ vang của cha ông, chúng ta không dừng lại ở những cảm tình tự hào, nhưng hơn cả, đặt chúng ta trước trách nhiệm kế thừa và phát huy những di sản phong phú ấy. Hãy tiếp nối bước chân "đẹp thay" của các thế hệ tiền nhân để lên đường mang Tin mừng cứu độ vào thế giới, xứng đáng là người con của thánh Quan thầy Phanxicô Xaviê. Ước gì mỗi người chúng ta, cách riêng là người giáo dân Hoà Ninh cũng biết thao thức như thánh Phaolô: "Khốn thân tôi nếu tôi không rao giảng Tin mừng" (1Cr 9,16).
Năm thánh Giáo xứ Hoà Ninh 2013 - 2014
Với sắc lệnh PAENITENTIARIA APOSTOLICA Prot. N. 647/13/I, Tòa Ân Giải Tối Cao đã chấp thuận việc mở Năm Thánh để kỷ niệm 150 năm thành lập giáo xứ Hoà Ninh (1864 – 2014) theo thỉnh nguyện của Đức Giám mục giáo phận và nguyện ước của cộng đoàn giáo xứ Hoà Ninh. Theo đó, Năm Thánh được bắt đầu từ ngày Lễ kính thánh Phanxicô Xaviê quan thầy giáo xứ (3.12.2013) và kết thúc vào chính ngày lễ này năm 2014. Trong Năm Thánh này, Toà Thánh rộng ban ơn toàn xá cho các tín hữu đến đây (với những điều kiện thông thường) trong các dịp:
- Ngày khai mạc và bế mạc Năm Thánh
- Các ngày Lễ Trọng trong Năm Thánh
- Ba ngày Tết Nguyên Đán
- Ba ngày cao điểm của Tuần Chầu Lượt
- Ngày cuối cùng kỳ tĩnh tẫm của nhóm tại đây.
